Пайдаланыше:Санюн Вадик/Ешартыш

Салам лийже тӧрлаташ

Салам! Википедийыште тыршыше-влакын лӱмышт деч – тендам марий интернет-энциклопедийыште пашам ышташ тӱҥалме дене саламлем.

Тиде кылвер-влак тыланда википедий пашаштыда полшен кертыт:

Статья-влакым лӱдде, но ты годым шот дене тӧрлатыза.

Пален лийза: чыла, мом те тиде проектыште савыктеда, кеч могай айдеме кучылт кертеш. Тидлан Creative Commons Attribution/Share-Alike 3.0 да ru:GNU Free Documentation License лицензий-влак йӧным пуат.

 
Тиде паҥгам темдалын шке кидпалыдам шынден кертыда.

Википедийыште статья-влак йымалне кидпалым огыт шынде (возышылан – ме чылан шотлалтына), но Википедий:Тӱшка але «Каҥашымаш» лаштыклаште шке ойдам возеда гын – кидпалым шындаш ида мондо. Кидпалым (подписьым) эше тыге шындаш лиеш: --~~~~. Тиде тамга-влак лаштыкым аралыме деч вара кидпалышке савырнат.

Шкендан лаштыкыштыда те шкендан нерген иктаж мом возен кертыда, мутлан йылме палымашым.

Интернетысе марий йылме кутырымо йылме деч ойыртемалтеш, сандене тыланда умылыдымо мут-влак вашлиялт кертыт. Иктаж мом огыда умыло гын – моло-влак деч йодын кертыда. Пайдаланышын «Каҥашымаш» лаштыкыштыже ӱлычын йодышым пуен кертыда. Йодышым, мутлан, Санюн Вадиклан але вес опытан еҥлан пуен кертыда.

Эше ик гана Марий Википедийыште пашам ышташ тӱҥалме тендам саламлена!

Эше иктым ешарем: ида лӱд, йоҥылыш-влакдам пырля тӧрлатена, мо кӱлеш - полшена. :-) --Санюн Вадик (обсуждение) 05:47, 27 Вӱдшор 2017 (UTC)

Цитате-влаклан у йӧн тӧрлаташ

«Тиде таблице - палыме еҥын ойлымыжым кӱчыкын да моторын статьяште вераҥдашлан моткоч сай йӧн.»[1]
 — Санюн Вадик цитате-влакым у семын савыктыме нерген.






Вики-проектлашкылан навигаций корно тӧрлаташ

Шындымаш тӧрлаташ

{{Навигаций

|Теме         = Пеледыш

|Портал = 

|Викимутер = пеледыш

|Викитунемкнага =

|Викицитатник = Пеледыш

|Викитеке =

|Викиклат = Category:Flowers

|Метавики =

|Проект =

}}

Палемдымаш-влак тӧрлаташ

  1. Руш Википедий гыч налме. [1]


Теве эше икмыняр тамга тӧрлаташ

<!-- тиде вики-код возымо текстым шылта-->

Санюн Вадик talk

Орфографий мутер гыч тӧрлаташ

23. Мут мучашысе пералтышдыме -ок, -ек олмеш марий йылмыште -ко, -ке возалтыт: ботинок – ботинке, напиток – напитке, окурок – окурко, осколок – осколко, посёлок – посёлко, рынок – рынке, снимок – снимке, список – списке, турок – турко, перешеек – перешейке. Но: замок, игрек, кубок, хлопок.

24. Пералтышан гласный дене пытыше мут-влак вашталтде возалтыт: глава, госпожа, графа, копна, судья, драже, мулине, резюме, фойе, шоссе, сырьё, городки (модыш), духи, жалюзи, жюри, коньки, носки, такси, домино, кино, метро, трико, кенгуру, табу.

25. Мут мучашысе пералтышдыме а гласный ӱмбак марий йылмыште пералтыш возеш гын, а вашталтде возалтеш: буква – буква, вера – вера, воронка – вороҥга, книга – книга, котомка – котомка, машина – машина, посыпка – посипка, пуля – пуля, решётка – решотка, ручка – ручка, трубка – трупка, чарка – чарка, чернила – чернила.

26. Кок мутлончан мутышто мучашысе пералтышан о олмеш марий йылмыште пералтышан, а каласалтме годым а возалтеш: ведро – ведра, звено – звена, клеймо – клейма, окно – окна, перо – пера, право – права, село – села, сукно – сукна, число – числа.

27. Мут мучашысе пералтышдыме а, о гласный-влак гармонийлан келыштаралт возалтыт. Пытартыш деч кокымшо мутлончышто о, ё, у, ю гласный-влак лийыт гын, мут мучаште о возалтеш: гиперболо, катастрофо, копировко, посольство, амёбо, клеёнко, расчёско, преамбуло, пушко, сауно, фабуло, шпулько, шлюпко, юрто; а, е, и, ы, э, я гласный-влак лийыт гын, мут мучаште е возалтеш: бригаде, кантате, кожанке, мелодраме, авансцене, капелле, кресле, обществе, спортсменке, творчестве, министерстве, немке, актрисе, директиве, логике, облепихе, повидле, рознице, рубрике, таблице, топливе, электронике, дыне, косынке, открытке, пустыне, поэме, зарядке, сеялке, солярке, памятке, фляге. Но: лира, муза (поэзийыште), ода (почеламут), меря (калык), роза (пеледыш), эра, республик, коммун.

-ра дене пытыше мутлаште мучаш а гласный ок возалт: гитар, сигар, гидросфер, камер, опер, фанер, метафор, фитофтор, штор, аспирантур, литератур, скульптур, фигур, алгебр, зебр, домр, канистр, кафедр, пудр, ондатр, эскадр, цифр.

29. Руш йылмысе шуко чот форман мут-влак марий йылмыште шкет чот формо дене возалтыт: алименты – алимент, брюки – брюко, каникулы – каникул, клипсы – клипс, консервы – консерве, макароны – макарон, нары – нар, обои – обой, рейтузы – рейтуз, сутки – сутка, тефтели – тефтель, трусики – трусик, финансы – финанс, чулки – чулка, шаровары – шаровар, шахматы – шахмат, шпроты – шпрот, ясли – ясле. Но: джунгли.

30. -ье мучашан мут-влак (тышкак вершӧр лӱм-влакат пурат) вочмык дене вашталтме годым тыгакак возалтыт: Закавказье – Закавказьеште; Ставрополье – Ставропольеште, Ставропольем; ателье – ательен, ательешке; досье – досьем, досьеште; двоеборье – двоеборьеште, двоеборьем; многоборье – многоборьеште, многоборьем. Но: варене – вареньылан, вареньым; печене – печеньылан, печеньым; плате – платьылан, платьым, платьыште.

31. ь дене пытыше кӱсынлымӧ мутым вашталтыме да тудын деч у шомакым ыштыме годым согласный-влак да ы гласный ончылно тиде буква возалтеш: печать – печатьлан, печатьым, печатьыште, печатьге, печатьдыме, печатьысе; сирень – сиреньлан, сиреньым, сиреньыште, сиреньге; -е, -я гласный-влак ончылно -ь ок возалт: печать – печатеш, печатем, печатет, печатян; сирень – сиренеш, сиренем, сиренет, сиренян, сиренят. Но: дробь – дробан, дроблан.

32. Руш йылме гыч пурышо вершӧр лӱм-влак руш йылмысе семынак возалтыт: Аргентина, Бирма, Куба, Луанда, Польша, Украина, Иваново, Пенза, Камчатка, Сахара, Данилово, Сидорово, Ягодка (ял).

Южо ола-влакын марий лӱмышт уло, нуно марла возалт кертыт: Вӱрзым, Ильна, Моско, Озаҥ, Пӱрӧ, Угарман, Ӱпӧ.

Мут мучашысе пералтышдыме а, о гласный-влак мутым вашталтыме годым ойлымо семынак ы гласный дене алмашталт возалтыт: Польша – Польшын, Польшышто; Камчатка – Камчаткым, Камчаткышке; Сидорово – Сидоровышко, Сидоровышто.

33. Кореш (дефис) дене возалтше вершӧр лӱм, фамилий-влак руш йыл- мысе семынак возалтыт: Австро-Венгрий, Орехово-Зуево, Петропавловск-на-Камчатке, Франкфурт-на-Майне, Мамин-Сибиряк, Новиков-Прибой, Соловьёв-Седой.

Палемдыше мутан марий вершӧр лӱм-влак кореш деч посна возалтыт: Мари-Турек – Марий Турек, Мари-Билямор – Марий Пыламарий, Руду-Шургуял – Рӱдӧ Шӱргыял. Но: Тат-Китне,Тат-Шолкер, Тат-Чодыраял.

34. Руш йылмысе род, падеж да шуко чот форман вершӧр лӱм-влак шке тӱсыштым арален коден але кусаралт возалтыт: Белая Церковь, Большое Гнездо, Ясная Поляна, Великие Луки, Минеральные Воды, Поро Ӱшан мыс, Ӱлыл Тагил, Шнуй Елена отро, Беринг пролив, Балтик теҥыз, Баренц теҥыз, Лаптевмыт теҥыз, Коммунар урем, Сӧрал урем, Йошкар Армий урем, Чодыра урем, Тыныслык урем, Икымше май урем, Совет урем, Строитель урем, Сеҥымаш бульвар.


По поводу географических названий у меня сложилось впечатление, что марий орфографий мутер рекомендует в первую очередь пользоваться здравым смыслом. Кое-что он регламентирует, но с географией возникают такие сложности в плане именования в разных языках, что даже не знаешь, что делать. Почему Большое Гнездо остается также, не переводится в Кугу Пыжаш, а Мыс Доброй Надежды превращается в Поро Ӱшан мыс. Только мариец это поймет, что „Добой Надежды мыс” - некрасиво звучит. Нужен еще один словарь. Словарь географических терминов. Географий мутер.--Санюн Вадик (обсуждение) 04:16, 6 Пеледыш 2013 (UTC)