Пугачёв Тумо
Пугачёв Тумо (рушла Дуб Пугачёва) — Российыште Марий Элын Юлсер кундемыштыже Марий Чодыран Ваштаран Курыкшын территорийыштыже кушкын шогышо кугу тумо. Конан-Ер деч 1 километр йӱдвел-касвелне лийын шога. 2013 ийын вӱдшор тылзыштыже пушеҥгылан пӱртӱсын чонан памятникше статусым пуэныт[1]
Ийгот да биометрий
тӧрлаташПушеҥгын кӱкшытшӧ — 26 метр, кӱжгытшӧ — 1,59 метр. Икымше шымлымаш дене пушеҥге 1500 ийыште (моло шымлымаш дене — 1650 ийыште)[2] кушкаш тӱҥалын. 2013 ийыште эртарыме пытартыш шымлымаш ончыктен, тумо 1600 ийыште кушкаш тӱҥӓлын[1].
Легенде
тӧрлаташЛегенде почеш, пуйто 1774 ийыште Емельян Пугачёв Озаҥ йымалне сеҥалтмыже деч вара тиде тумо вуйыш кӱзен йӱлышӧ Озаҥым ончен. Тыге лийын гынат, тиде тумо ту пагытыште тыгай кугу лийын огыл, сандене Емельян Пугачев тиде тумыш огыл, а вес кугу тумыш кӱзен. Легенде 1400-1940 ийлаште тиде тумо деч мӱндырнӧ огыл кушшо, 1950 ийыште, кошкымыжо деч вара, йыген йӧрыктымӧ вес тиддеч кугурак тумо дене кылдалтме лийын кертеш.