Йӱрнӧ кундем (курыкмарла Йӱрнӹ кымдем, рушла Ю́ринский райо́н) — Марий Эл Республикысе кундем. Район рӱдер — Йӱрнӧ (Юрино) ола сынан посёлко.

Йӱрнӧ кундем
Йӱрнӹ кымдем, Юринский район
Тисте Ойып
Тисте Ойып
Эл Россий
Статус Марий Эл
Административ рӱдӧ Йӱрнӧ
Негызлыме 1924
Администраций вуйлатыше Шихова Марина Евгеньевна
Официал йылме-влак руш,марий
Калыкчот (2010) 9763
Калык-влак марий, руш
Инаныше-влак Танле
Кумдык 2154 км²
Шагат ӱштӧ MSK (UTC+4)
Телефон код 83644
Автомобиль код 12
Официал сайт
Йӱрнӧ кундем картыште
Логотип Викисклада Медиафайлы на Викискладе
Марий Эл

Географий Тӧрлаш

Кундем Юл эҥерын шола серыштыже, Марий Элын касвелныже верланен. Угарман велысе Воскресенский, Воротынский кундемла дене, эрвелнеКилемар кундем, кечывалвелнеКурыкмарий кундем дене пошкудылана. Вӱтла эҥер Йӱрнӧ кундемым кок ужашлан пайла.

Кундемын кумдыкшо 2154 км² (але 215400 га)-ш шуэш. Мландын 75 %-ште чодыра кушкеш. Тӱҥ шотышто мланде тӧр, курык-влак деч посна. Кундем гоч Юл, Вӱтла, Люнда, Дорогуча эҥер-влак йогат, шуко изи эҥер, ер уло.

Мландыште торф, чакарок, ошма ситышын уло.

Эртымгорно Тӧрлаш

Кундемлан негызым 28 Сорла 1924 ийыште пуымо.

Калык Тӧрлаш

1 Шорыкйол 2005 ийысе шотлымаш почеш кундемыште 10 800 еҥ ила.

Тӱҥ шотышто руш-влак кундемыште илат, марий-влакат улыт.

Административ шеледымаш Тӧрлаш

Экономика Тӧрлаш

Промышленность Тӧрлаш

Кундемысе промышленный предприятий-влак пу ыштымаш дене илат, оҥам, брусым пӱчкедат, фанерым ыштат, торфым луктыт. Чодрам руышо да пум обрабатыватлыше предприятий-влак кундемын промышленный секторыштыжо 65%-аш ужашым айлат, топливный промышленность — 1,8 %, перерабатыватлыше — 32%.

Ял озанлык Тӧрлаш

Ял озанлык гыч лектыш тӱҥ шотышто шӧр да шыл дене.

Транспорт Тӧрлаш

Тӱвыра да туныктыш Тӧрлаш

 
Шереметевын полатше

Туныктымо тӧнеж-влак Тӧрлаш

  • 5 кыдалаш школ,
  • 4 тичмаш огыл кыдалаш школ,
  • 9 тӱҥалтыш школ.

Тӱвыра тӧнеж-влак Тӧрлаш

  • Районысо рӱдо да йоча книгагудо-влак, сем школ,
  • Историко-художественный тоштер.

Тӱвыра памятник-влак Тӧрлаш

  • «Шереметевын полатше»
  • Михайло-Архангельский храм
  • Район мучко уло:
    • 59 археологий памятник,
    • 21 эртымгорно памятник,
    • 13 архитектур памятник.

Кылвер-влак Тӧрлаш