Идым (тылзе)

(Идым гыч колтымо)
идым
Шч Кш Вр Из Кг Шм Рш
            1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30            
2024 ий
Тиде мутын вес ыҥже-влак улыт. Идым (ыҥ-влак) ончал.

Идым тылзе (рушла сентябрь) — ийын индешымше тылзыже.

Шыже Марий Элыште

Шыже пагытын икымше тылзыже.

20-шо (21-ше) кечынжешыжымсе кечытӧр (осеннее равноденствие), кече ден йӱд иктӧр лийыт. Идым тылзыште чӱчкыдын шокшо пӧртылеш, кечывалым +20..+25 °C марте шокшо лиеш. Тылзын кокымшо пелыштыже тыгай шокшеммашым «куван кеҥеж маныт».

Памятный дате-влак тӧрлаташ

  • 1 идым 1939 ий — нацист Германий Польша ӱмбак кержалтын, Кокымшо тӱнямбал сар тӱҥалын.
  • 2 идым 1945 ий — Кокымшо тӱнямбал сар мучашлалтын.
  • 8 идым — Российын сарзе чап кечыже. Бородино воктенысе кучедалмашыште М. И. Кутузовын вуйлатымыж почеш руш армий француз армий ваштареш кредалын. (1812 ий).
  • 11 идым —УАШыште Патриот кече.
  • 21 идым — Российын сарзе чап кечыже. 1380 ийыште Дмитрий Донской великий князьын вуйлатымыж почеш руш полк-влак темник Мамайын войскажым Куликов кредалмашыште шалатеныт.

Негыз тӧрлаташ

  • Марла календарь.
  • А.Е. Китиков, Марийские народные приметы.
  • В.Н. Васильев, Русско-марийский разговорник.
  • Зорина, Крылова, Якимова, Марийский для всех.
  • История и культура марийского края, 8-9 класс.
  • Паасонен, Восточно-марийский словарь.
  • И. С. Галкин, Народные названия месяцев в марийском языке.